समृद्ध काव्यस्वर

पुँजीवादी व्यवस्था÷प्रणालीले मानवीय संवेदना, भाव र अर्थहरूलाई खोक्रो तुल्याउन अथाह भूमिका खेल्यो । यो प्रणाली पौराणिक ग्रन्थहरूमा उल्लेखित...

अन्तरद्वन्द्व र संकटको पहिचान

हरेक मानिस द्वैध चरित्र, पाखण्ड र आडम्बरको धरातल टेकेर उभिएका हुन्छन् । एकातिर असल र मानवीय भावना र...

कथामा दलित–चित्रण

हिन्दु धर्मले वर्णव्यवस्था र छुवाछूतलाई प्रश्रय दिएयता नेपाली समाजमा सदियौंदेखि एउटा तप्काले जातीय विभेद र छुवाछूतको कहर झेल्दै...

पाँच दशकको नालीबेली

जुनसुकै क्षेत्रमा स्थापित मानिस किन नहुन्, हरेकले जीवन–यात्राका क्रममा आ–आफ्ना पृथक अनुभव र अनुभूतिहरू साँचेका हुन्छन् । कतिपयले...

‘काउसो जून’ माथि एक दृष्टि

विश्वमा हाइकुको आरम्भ जापानबाट भएको मानिन्छ । त्यहाँका सुरुका हाइकुकार माचुवा वासो हुन् । यद्यपि बौद्ध धर्म र...

मूल्यपरक संवेदनाले भरिपूर्ण

यतिबेला सम्पूर्ण विश्व कोभिड–१९ को प्रताडना झेल्न बाध्य छ । चीनको एउटा प्रान्तमा उब्जिएको यो महामारीले विकसित होस्...

उघ्रिएको इतिहासको पाना

इतिहास तिथि, मिति तथा घटनाहरूको संकलन हो । इतिहासमा घटेका घटनाहरूको व्यापक प्रभाव त तत्कालीन जनजीवन तथा सामाजमा...

लोकभाकाको उत्खनन

लोक संस्कृतिले कुनै पनि संस्कृतिलाई नैसर्गिक सौन्दर्य प्रदान गर्दछ । साहित्य होस् वा अन्य कुनै कला, त्यसमा लोक–संस्कृतिको...

छोटो क्यानभासको चित्र

सामन्तकालीन अर्थ, सामाजिक, राजनीतिक र सांस्कृतिक व्यवस्थाले नारीलाई एउटा ‘तुच्छ वस्तु’ का रूपमा परिभाषित ग¥यो । नारीको बहुमुखी...

विद्रोहका पर्याय

जहानियाँ राणा शासनविरुद्ध उठेका अनेक विद्रोहमध्ये जयतु संस्कृतम् आन्दोलनको नेपालको राजनीतिक इतिहासमा पृथक् महŒव रहेको छ । राणा...

एउटै मञ्चमा गीति–सर्जकहरू

नेपाली साहित्यिक पत्रकारिताको समृद्ध इतिहासलाई अझ समृद्ध, जीवन्त र धरोहर तुल्याउन केही साहित्यिक पत्रिकाहरूको निरन्तर अवदान स्तुत्य छन्...

नेपाली भाषीको पहुँचमा बौद्ध दर्शन

बौद्ध दर्शन हो वा विशुद्ध धर्म ? यो बहसको विषय हुँदै आएको छ । तर, तत्कालीन समयमा प्रगतिशील...