१५ माघ २०७६, बुधबार ०७:१९ बुधवार साप्ताहिक, नयाँबानेश्वर, काठमाण्डौं

हामीसँग अल्झने समय छैन

हामी राजनीतिक आन्दोलनको एउटा चरण पार गरेर अब यस बिन्दुमा आइपुगेका छौं, जहाँ हामीले देशलाई कसरी अगाडि बढाउने भन्ने सन्दर्भमा हाम्रा आजका प्राथमिकता, विचारहरू र कामहरू केमा केन्द्रित गर्नुपर्छ भन्ने कुरामा विचार गरेर अगाडि बढ्नुपर्ने अवस्था छ । हाम्रो समाजको चरित्र पनि मेलमिलापयुक्त ढंगले अगाडि बढ्नेछ । हामीले लोकतान्त्रिक प्रणाली स्थापित गरिसक्यौं । जनतामा सार्वभौमसत्ता आइसक्यो । सार्वभौम जनता सबै कुराका अन्तिम निर्णायक शक्ति हुन् । हामीले प्रणाली मात्र होइन, प्रक्रिया पनि (लोकतान्त्रिक) समेत अवलम्बन गरेका छौं, अगाडि बढाएका छौं । जनताका सार्वभौमसत्तालाई संवैधानिक हिसाबले र व्यावहारिक रूपमा समेत संविधान कार्यान्वयनमार्फत निर्वाचन पनि गराएर, संरचनाहरू पनि तयार गरेर र संरचनाहरूलाई संविधान कार्यान्वयनका निम्ति गतिशील बनाउने सन्दर्भमा हामीले बाटो तय गरिसकेका छौं, अगाडि बढिसकेका छौं ।
यस्तो अवस्थामा हामीले अब सुशासन र विकासका प्रश्नहरूमा आफ्ना सम्पूर्ण विचार र प्रयासहरूलाई केन्द्रित गरेर अगाडि बढ्नु जरुरी छ । विभिन्न दल छौं । हामीले रोजेको प्रणाली हो– बहुदलीय व्यवस्था । बहुदल, बहुविचार, बहुलता र विविधता हामीले रोजेको, छानेको र स्विकारेको प्रणाली हो । यसमा स्वाभाविक रूपमा केही मतभेद हुन सक्छन् । तर, हामी आधारभूत र महŒवपूर्ण कुरामा एकताबद्ध भएर, स्वस्थ प्रतिस्पर्धाको बाटोबाट अगाडि जान सक्छौं । हिजो हामी लोकतन्त्रको लडाइँमा थियौं । त्यो लडाइँमा हामी साथसाथै अगाडि बढेका थियौं । हाम्रा तरिकाहरू, बाटाहरू फरकफरक भए पनि गन्तव्य एउटै थियो । त्यसकारण, विभिन्न ठूला असहमतिका बाबजुद हामी सहमतिको बिन्दुमा पुगेका छौं र आज यस ठाउँमा छौं । आज प्रणालीको ग्राह्यता, उपलब्धिहरूको अर्थ र मर्मसहित त्यसको स्वीकार्यता, तीनलाई संस्थागत गर्ने संविधान, तिनको कार्यान्वयन र अब समाजलाई अगाडि बढाउने अभियानमा हामी एउटै यात्रामा अगाडि पनि बढेका छौं । हाम्रो समाजको चरित्र पनि अलिक त्यस्तै छ । हामी संघर्ष गर्दा पनि संघर्षबाट अन्तिममा फेरि सहमतिमा पुग्छौं । हाम्रा संघर्षहरूको र संघर्षका उपलब्धिहरूको टुंगो लगाउने विधि पनि त्यही छ । २००७ सालमा आन्दोलन भयो । सशस्त्र संघर्ष भयो । त्यो संघर्ष सम्झौतामा टुंगियो । राणाशासनविरुद्ध आन्दोलन गरिएको थियो, तिनै राणालाई प्रधानमन्त्री बनाएर, जुन राजा भागेका थिए । तिनलाई फेरि बोकेर ल्याएर आसन ग्रहण गराएर, आन्दोलनकारी शक्ति सरकारमा सहभागी भएर सहमति बनेको थियो । र, सहमितकै बाटोमा देश अगाडि बढेको थियो । जहाँ सहमति भयो र सहमतिका साथ लोकतान्त्रिक शक्तिहरू अगाडि बढे, त्यहाँ हामीले ठूल्ठूला सफलताहरू प्राप्त गरेका छौं । संघर्षका मैदानमा, आन्दोलनका क्रममा सफलता प्राप्त गरेका छौं । पछिल्ला अवधिमा जहाँ हामी एकताबद्ध भएनौं, त्यहाँ हामीले असफलता र पीडा भोग्नुपरेको छ । जहाँ एकताबद्ध भयौं, त्यहाँ सफल भएका छौं । विभिन्न प्रतिगामी कदम त्यतिबेला भएका छन्, जतिबेला हामी एकताबद्ध हुन सकेनौं । निर्दलीय निरकुंशतन्त्र त्यतिबेलासम्म चलेको छ, जतिबेलासम्म हामी एकताबद्ध हुन सकेनौं । २०४६ सालमा हामी एकताबद्ध भयौं, ३० वर्षको पञ्चायत ढल्यो । निरंकुशतन्त्र ढल्यो । पछि पनि हामी एकताबद्ध भयौं, माघ १९ जस्ता कदमहरूलाई परास्त ग¥यौं । राजतन्त्रका निरंकुश हुने सपनाहरूलाई हामीले परास्त ग¥यौं । एकताबद्ध भएर नै हामीले संविधान जारी गर्न सकेका हौं । नत्र भने संविधान जारी गर्न सकिने थिएन । एकताबद्ध नभएको भए संविधान जारी भइसकेपछि पनि निर्वाचन सम्भव हुने थिएन । निर्वाचन पनि हामीले एकताबद्ध भएर सम्पन्न ग¥यौं । अब हामी यी सबै काम भइसकेको अवस्थामा आइपुगेका छौं र हामीलाई अनुभवहरूले एकताबद्ध ढंगले अगाडि बढ्न शिक्षा दिएको छ ।
अब हाम्रा एजेन्डाहरू, विषयहरूलाई पनि हामीले सुशासन र विकासतर्फ केन्द्रित गर्न जरुरी छ । यसो गर्दा आइडोलोजिकल आग्रहमा अल्झिन, ती मतभेदले सत्यलाई अस्वीकार गर्ने, सत्यभन्दा संलग्नतालाई माथि ठान्नेजस्ता कुराहरू ठीक होइन । संलग्नतालाई महŒवपूर्ण ठान्ने र सत्यलाई कम महŒव दिने कुराहरू हामीले गर्न यतिबेला अब हामीसँग समय छैन । विकास, विज्ञान प्रविधि, पूर्वाधार, कनेक्टिभिटी, अरू विभिन्न हिसाबले आज दुनियाँ तीव्र गतिमा अगाडि बढेको छ । यो तीव्रमा गतिमा अगाडि बढेको दुनियाँको गतिलाई हामीले पक्रन सकेनौं भने हामीले समय खेर फालेका हुन्छौं । समयले हामीलाई पर्खेको हुँदैन, पर्खंदैन । आज हामी विकासको यस गतिलाई समाउन सकौं । यस कामको नेतृत्व अहिलेको सरकारले गर्छ । हामीले बलिदानपूर्ण संघर्षबाट लडेर ल्याएको प्रणाली, त्यस प्रणाली अनुकूलको संविधान, त्यस संविधान अनुकूलका कानुनको निर्माण र कार्यान्वयनजस्ता कुरामा सरकार प्रतिबद्ध छ । हामी यतिबेला, ससाना कुरामा अल्झिने, आग्रहहरूमा अल्झिने, अनावश्यक बहसहरूमा अल्झिनेजस्ता कुराहरू गर्न उपयुक्त हुँदैन ।
केही दिनपछि मैले आजको राजनीतिक अवस्था, अहिले चर्चामा रहेका विभिन्न समसामयिक सान्दर्भिक विषय र हामीले गर्नुपर्ने काम, तत्सम्बन्धमा नेपाल सरकारको दृष्टिकोण आदिबारे छुट्टै आफ्ना विचार राख्नेछु । आज म विषयहरूमा केही प्रवेश गरिरहन आवश्यक ठान्दिनँ । तर, हामी अलिकति विलम्ब भइसकेका छौं । सभामुख चयनकै सन्दर्भमा पनि अलिकति विलम्ब भयौं । अब हामीले विलम्ब गर्नुहँुदैन । र, हाम्रा कामहरूलाई संसदले पनि र सरकारले पनि र हरेक ठाउँबाट तीव्र गतिमा अगाडि बढाउन जरुरी छ । नत्र, हामी वास्तवमै पछाडि पर्छांै । हामीले यतिबेला हाम्रो अगाडि थुप्रै विधेयक पारित गरेर ऐनहरू पारित गर्नुपर्ने छ । प्रस्तावहरू पारित गर्नुपर्ने छ । हामीले धेरै अगाडिदेखि बढ्दै आएका विभिन्न चरणहरू पार गर्दै आएको, ६÷७ जना प्रधानमन्त्रीका कार्यकाल गुजार्दै अगाडि आएको र अहिले संसद्समक्ष अनुमोदनका लागि प्रतीक्षा गरिरहेको एमसिसीजस्ता कुराहरू पारित गर्नुपर्ने छ । यस्ता अनेक विषयहरू हाम्रा अगाडि छन् । जसको सम्बन्धमा म सविस्तार पछि भन्नेछु ।
अहिले हामी नयाँ वर्ष–२०२० मा प्रवेश गरेका छौं । यो वर्षलाई हामीले भ्रमण वर्षका रूपमा अगाडि सारेका छौं । यसमा सुरुमै हामीलाई अलिकति धक्काका संकेतहरू प्राकृतिक हिसाबले देखापरेका छन् । जसलाई हामीले सावधानीपूर्वक सामना गर्नुपर्ने छ । सरकार त्यसको तयारीमा लागेको छ । यस अधिवेशनलाई अलिकति समय खेर गएको भए पनि अब खेर जान नदिएर हाम्रा अगाडिका थुप्रै कामलाई सहज ढंगले अगाडि बढाउनुपर्नेछ । ती काम अगाडि बढाउन हामी सफल हुनेछौं । यस काममा सभामुख महोदयको सफल नेतृत्व सदनमा रहनेछ भन्ने मैले विश्वास लिएको छु ।
(हिजो मंगलबार संसद्मा गरिएको सम्बोधनको अंश)