२५ असार २०७१, बुधबार ०७:१५ बुधवार साप्ताहिक, नयाँबानेश्वर, काठमाण्डौं

आवेग होइन, विवेक प्रयोग गरौं

यतिबेला हाम्रो पार्टी नेकपा (एमाले)को ऐतिहासिक नवौं महाधिवेशनमा छांै । यसबेला हाम्रो काँधमा गौरवपूूर्ण इतिहासको रक्षा, चुुनौतीपूूर्ण वर्तमानको सामना र उज्वल भविष्यको सुुदूर यात्रा तय गर्ने जिम्मेवारी छ । शान्तिपूूर्ण जनक्रान्तिका उपलब्धिहरूलाई संस्थागत गर्दै जनताको बहुुदलीय जनवादको मार्गदर्शनमा समृद्ध र शान्त नेपाल निर्माण गर्नुछ । हामीले विकृति, विसंगति र अवसरवादलाई परास्त गर्दै नेपाली क्रान्तिको आर्थिक–सामाजिक कार्यभार पूूरा गर्नुछ । हामीकहाँ एकातिर दक्षिणपन्थीहरू सलबलाएका छन्, अर्कातिर यथास्थितिवादीहरू चलमलाएका छन् । यस्तो अवस्थामा जनताको बहुुदलीय जनवादको सिर्जनात्मक प्रयोग र विकास गरेर जानुुछ । जबजकै आलोकमा सबै अतिहरूलाई पारस्त गर्दै सबै खालका परिवर्तनको नेतृत्व एमालेले गर्नुछ । क्रान्तिका उपलब्धिहरूलाई संस्थागत गर्न समयमै संविधान जारी गर्नुुछ ।

सगरमाथाको देशबाट कम्युनिस्ट आन्दोलनलाई नयाँ शिराबाट अघि बढाउनुुछ । यसका लागि हाम्रो पार्टीलाई सबै कम्युुनिस्टहरूको मूलधार बनाउन आवश्यक छ । विभिन्न समूहमा बाँडिएका र भाँडिएका कम्युनिस्टहरूलाई गोलबन्द गर्नुछ । समय बदलिएको छ ।  बदलिँदो समयसँगै पार्टीका कार्यकर्ताहरूलाई उत्पादनसँग जोड्नुुछ । यी सबै कामहरूलाई सफलतापूूर्वक गरेर नेकपा (एमाले)लाई देशको सबैभन्दा ठूलो पार्टी बनाउनुछ । अबको आर्थिक क्रान्तिको अगुुवाइ गर्नुछ । अबको सामाजिक परिवर्तनका सबै अभियान र आन्दोलनको नेतृत्व हामीले गर्नुछ । यी सबै कार्यभारहरू पूरा गर्नका लागि एमालेलाई असल र जुुझारु नेतृत्व आवश्यक छ । सामाजिक परिर्वतनको आन्दोलन र अभियानको नेतृत्व गर्न असल मानिसहरूको खोजी गर्ने समय हो यो । यस कारण हामी प्रतिनिधिहरूले आवेगले होइन, विवेकले निर्णय गर्नुपर्दछ । भावना वा हृदयले होइन, दिमागको निर्णय यसबेला जरुरी छ ।
हामी यसबेला इतिहासको गम्भीर मोडमा उभिएका छौं । समयले सोधिरहेको छ, ‘यो इतिहासको रथ अब कसले हाक्ने ?’ निश्चित रूपमा यो इतिहासको रथ एमालेले हाँक्ने हो । हामी गोरेटोबाट मूलबाटो हुँदै राजमार्गमा आइपुगेका छौं । हामी कहिले दौडेर आयौं, त कहिले घ्रिसिएर, कहिले लडेर उठ्यौ त, कहिले उठेर लड्यौं । अब समय हिँड्ने या दौडिने होइन, अब राजमार्गमा गुड्ने हो । गति सीमित भयो भने अरूले छोडेर जान सक्छ, गति असीमित भयो भने दुर्घटनामा पर्न सकिन्छ । अर्कोतिर हामी महाधिवेशनमा रहेका प्रतिनिधिहरूले गम्भीर आत्मसमीक्षा गर्नुपर्छ । हामी दुर्घटनामा परे केवल हामी मात्रै पर्ने होइन, हामीसँगै यात्रामा रहेका लाखौं हाम्रा कार्यकर्ताहरू दुर्घटनामा पर्नेछन् । मलाई विश्वास छ, यो महाधिवेशनमा हामी सबैले विवेकपूूर्ण निर्णय गर्नेछौं । मेरो एउटै आग्रह छ, क्यालकुलेटर थिचेर नाफा नोक्सानको हिसाब निकालेर पार्टीमा लागेकाहरूलाई होइन, समाज परिर्वतनको सुन्दर सपनाले निरन्तर निष्ठाका साथ लागेका नेताहरूलाई नेतृत्वमा निर्वाचित गर्नुुपर्छ । एमालेको सुुखद र सुुन्दर भविष्यका लागि आजको हाम्रो विवेकपूूर्ण निर्णय कोसेढुंगा साबित हुनेछ ।
मेरा आफ्ना कुरा
समाज परिर्वतनको सुन्दर सपनाले हेलिएर राजनीतिमा आएँ । यसबीचमा भएका सबै परिर्वतनका आन्दोलनहरूमा सक्रिय भूमिका निर्वाह गर्न सकें, सबैभन्दा सन्तोष यसैमा छ । राजनीतिमा जहिलेदेखि लागें, निष्ठा र प्रतिबद्धतासाथ लागें । पार्टीको झन्डाको आडमा कुनै गलत धन्दा गरिनँ । यसमै गर्व छ । व्यक्तिगत समृद्धिका कुनै महत्वाकांक्षा छैनन् । समाज परिर्वतन र समृद्धिको सपना मात्रै छ । पार्टी नेतृत्वमा पुगे यो सपना पूरा गर्न सकिन्छ भन्ने आत्मविश्वास छ ।
आजसम्म जहाँ रहेर जिम्मेवारी सम्हालें, त्यसमा सफल भएँ भन्ने मेरो आत्मसमीक्षा हो । जनआन्दोलनमा हरेक घरहरू खाली गरेर जनतालाई सडकमा ल्याउँदाका दिनहरू साँच्चै स्मरणीय छन् । अब समाज परिर्वतन र सबै खालको समृद्धिको अभियानको सफल नेतृत्व गर्न सक्छु भन्ने विश्वास छ । आजको सक्रियता यही विश्वासमा अडिएको छ ।
विगतको समीक्षा
म विराटनगरमा भएको अनेरास्वावियुुको १३औं राष्ट्रिय सम्मेलनबाट अध्यक्ष भएँ । त्यसबेलाको अखिल लोभलाग्दो थियो । हाम्रो पालामा पहिलो पटक ७३ प्रतिशत कलेजमा स्ववियुु चुनावमा जित्यौं । त्यसबेला सबै कलेजहरू अखिलमय थिए । पहिलो पटक विद्यार्थी आन्दोलनलाई शैक्षिक ऐजेन्डातिर केन्द्रित गरें । त्यसबेला मैले अखिलमा संगठित र प्रशिक्षित गरेका नेताहरू अहिले पार्टीको केन्द्रीय सदस्यका लागि चुुनावमा उत्रिएका छन् । यो देख्दा गर्व लागेको छ ।
भारतले कब्जा गरेको नेपाली भूमि कालापानी फिर्ता अभियान चलायौं । ०५५ जेठमा काठमाडौंदेखि दार्चुलाको कालापानीसम्म भएको ऐतिहासिक काठमाडौं–कालापानी मार्च गर्‍यौं । नेपालका ६२ स्थानमा भारतले सीमा अतिक्रमण गरेको प्रमाण सार्वजनिक गर्‍यौं । पूर्व पाँचथरको च्याङथापुदेखि सुस्ता, महेशपुर, टनकपुर हँुदै कालापानीसम्मको सीमासुरक्षा अभियानको अगुवाइ हामीले गर्‍यौं । वैदेशिक हस्तक्षेपविरुद्व आन्दोलनमा अग्रभागमा उभिन सफल भयौं । दजगजा वरिपरि सीमित राष्ट्रवादी आन्दोलनलाई देशको केन्द्रमा ल्यायौं ।
असोज १८ र माघ १९ मा राजा ज्ञानेन्द्रले ‘कुु’ गरे । त्यसपछि एमालेको ठूलो पंक्ति विचलित भयो । त्यो पंक्ति ‘अब २०–२५ वर्ष राजाले खान्छ’ भन्नेतिर लाग्यो । हामी युुवाहरूको जनतासँग सम्बन्ध पनि राम्रो थियो । त्यसपछि हामी पार्टीमा औपचारिक जिम्मेवारी नभएकाहरूका लागि सडक फराकिलो भएर आयो । युवा र जनतासँगको राम्रो सम्बन्धलाई प्रयोग गरेर हामी आन्दोलनमा होमियौं । ‘राजनीतिमा धुलो टकटकाएर पनि हिँड्नुुपर्छ’ भन्ने थाहा थियो । मैले पनि त्यसै गरें । जनआन्दोलनमा हामीलाई जनताले आशावादी अनुुहारले हेरे र साथ दिए । त्यसपछि मैले उपत्यका कमिटीमा आउने मौका पाएँ । उपत्यका सचिवको हैसियतले शान्तिपूूर्ण जनक्रान्तिमा  हस्तक्षेपकारी भूमिका निर्वाह गर्ने अवसर पाएँ । इतिहासले दिएको अवसर पनि थियो त्यो । शान्तिपूूर्ण जनक्रान्तिको जगमा नै पार्टीमा पनि भूमिकामा आएँ ।
गरिखानेको पार्टी
६० वर्षअघि सुरु भएको नेपाली क्रान्ति ०६२/६३ मा आउँदा राजनीतिक रूपले पूरा भएको छ । अबको क्रान्ति आर्थिक समृद्धिका लागि हुनुपर्छ भन्ने मलाई लाग्छ । मुलुक बनाउन पार्टी राम्रो बनाउनुपर्छ  । अब सबै पार्टी सदस्यले श्रम गरेर जीवन चालाउने गर्नुपर्छ । हाम्रो पार्टीका करिब २ लाख ६० हजार सदस्य र जनसंगठनका करिब १५ लाख सदस्यहरूले मात्र पनि उत्पादनका काममा लाग्ने हो भने यो देश १० वर्षमा समृद्ध बन्न सक्छ । ८० को दशकपछिको चीन, मलेसिया, सिंगापुर, दक्षिण कोरियालगायतका मुलुकको अनुभवले पनि यो देखाउँछ ।  यदि १० वर्ष मैले पार्टी र राष्ट्रको नेतृत्व गर्न पाएँ भने यो देशलाई समृद्ध बनाउन सक्छु जस्तो लाग्छ । किनकि, मसँग त्यसका लागि चाहिने इच्छाशक्ति र इमानदारिता छ ।
६० वर्षसम्म पार्टीमा पूर्णकालीन भएर काम गर्छु । प्रतिस्पर्धा गरेर पार्टी र देशको नेतृत्व गर्ने कोसिस गर्छु । राष्ट्रलाई घात गर्दिनँ । सके राम्रो गर्छु, नसके नराम्रो चाहिँ गर्दिनँ । ६० वर्षपछि सक्रिय राजनीतिबाट अवकाश लिन्छु । ट्रस्ट बनाएर गरिब, दु:खी र असहायको शिक्षा, स्वास्थ्य, चेतनाका पक्षमा काम गर्छु । मेरा बुबाले त्यो जमानामा पनि शिक्षाको ज्योति फैलाउन काम गरेका थिए भन्ने सुनेको छु । म पनि त्यस्तै काम गरेर जीवनबाट बिदा लिनेछु ।