२ पुष २०७६, बुधबार ०५:२१ बुधवार साप्ताहिक, नयाँबानेश्वर, काठमाण्डौं

प्रधानाध्यापक फसाउन महिला प्रयोग

काठमाडौं । एउटा विद्यालयको प्रधानाध्यापकलाई फसाउन कांग्रेसका उच्च तहका नेतासमेत लाग्छन् भन्ने कुरा धेरैले पत्याउँदैनन् तर असनको त्यौड माध्यमिक विद्यालय पुग्ने हो भने यो कुरा सही लाग्छ ।
कांग्रेसका नेता कृष्णप्रसाद सिटौला, पूर्वरक्षामन्त्री तथा सांसद भीमसेनदास प्रधानलगायतको जोडबल र दबाबमा प्रधानाध्यापक सुरेन्द्र केसी अहिले कोपभाजनमा परेका छन् । नेपाल विद्यार्थी संघका पूर्वसहमहामन्त्री तथा नेपाली कांग्रेसका पूर्वमहासमिति सदस्य विष्णु पन्थीको श्रीमतीसमेत रहेकी सोही विद्यालयकी शिक्षिका लक्ष्मी अर्याललाई पात्र बनाएर अहिले प्रधानअध्यापक केसीविरुद्ध कांग्रेस नेताहरूले बदला लिन खोजेका हुन् । शिक्षिका अर्याललाई बिदा नदिएका कारण गर्भावस्थामै शिशुको मृत्यु भएको आरोप लगाएर लिखित उजुरी मात्र होइन, विभिन्न मिडियाबाजीमा उत्रिँदा आफ्नो सार्वजनिक बदनाम गरिएको र गलत आरोप लगाइएको प्रधानाध्यापक केसीले बताएका छन् । केसीले शिक्षिकाले आफ्नो प्रतिष्ठामा आँच पु¥याउने नियतले फसाउन खोजेको आरोप लगाएका छन् । शिक्षिका अर्यालले एकचोटि लिइसकेको र स्वीकृत भइसकेको बिरामी बिदालाई फेरि दुई महिनापछि सुत्केरी बिदामा परिणत गरी सो अवधिको हुन जाने करिब २५ हजार रुपैयाँ सहुलियत मिलाउन प्रशासनिक सहयोग नगरेबापत प्रधानाध्यापक केसीविरुद्ध विभिन्न उजुरी गर्दै हिँडेको बताइएको छ । ‘उनी (शिक्षिका) ले पहिलोपटकको निवेदनमा सुत्केरी बिदा भनेर उल्लेख गरेकी थिइनन्, बिदा सकिएपछिको अर्को निवेदनमा उक्त बिदालाई सुत्केरी बिदामा परिणत गर्नुपर्ने माग गरेकी थिइन्,’ प्रधानाध्यापक केसीले भने, ‘बिरामी भनेर लिएको बिदालाई सुत्केरी बिदामा परिणत गर्नु कानुनविपरीत भएकाले स्वीकृत गर्न नसकिएको हो ।
बिदा अस्वीकृत भएकै कारण गर्भको बच्चा मरेको भन्ने आरोप गलत छ ।’ ती शिक्षिकाले २०७५ माघ २६ गते पहिलोपटक दिएको निवेदनमा ‘बिरामी परेकाले माघ २६ देखि फागुन ९ गतेसम्म सञ्चित बिदाबाट कट्टी हुनेगरी’ बिदा माग गरेकी छिन् । उनको मागअनुसार विद्यालयले बिदा स्वीकृत गरेको देखिन्छ । त्यसपछि करिब १ महिना बिदामा बसेकी ती शिक्षिकाले २०७५ चैत २४ मा अर्को निवेदन दिएकी थिइन् । उक्त निवेदनमा ‘प्रजननसम्बन्धी समस्याका कारण अस्वस्थ भई माघ र फागुन महिनाका केही दिन लगभग २८ दिन विद्यालयमा उपस्थित हुन नसकेकाले सुत्केरी बिदाबापत पाइने बिदा सुविधाबाट कटौती हुनेगरी अग्रिम रूपमा पाउने बिदा सुविधाबाट व्यवस्था मिलाइदिन’ अनुरोध गरेकी छन् । उक्त निवेदनमा ‘नियमानुसार बिदा स्वीकृत गर्न नमिल्ने’ भनी प्रधानाध्यापक केसीले तोक लगाएको देखिन्छ । माघ र फागुनमा बिदा बसे पनि ती शिक्षिका २०७६ भदौमा सुत्केरी भएकी हुन् । थापाथलीस्थित परोपकार प्रसूति तथा स्त्रीरोग अस्पतालले उपलब्ध गराएको मृत्यु रजिस्ट्रार पत्रमा शिक्षिकाबाट २०७६ भदौ ३ गते बच्चा जन्मिएको र भदौ ११ गते मृत्यु भएको उल्लेख गरिएको छ । त्यसमा माघ–फागुनको बिदाले कुनै सरोकार नराख्ने प्रधानाध्यापक केसी बताउँछन् । शिक्षिकाले प्रधानाध्यापक केसीले सुत्केरी बिदा स्वीकृति नगरेका कारण शिशुको गर्भावस्थामै मृत्यु भएको भन्दै उनीविरुद्ध राष्ट्रिय महिला आयोग, शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालय र शिक्षा विकास तथा समन्वय एकाइमा निवेदन दिएकी छन् ।
‘बिदा मिलान नगरेकै कारण आफ्नो बच्चा गर्भमै मरेको उल्लेख गर्दै मविरुद्ध विभिन्न निकायमा उजुरी दर्ता गराएकी छिन्,’ प्रधानाध्यापक केसीले भने, ‘एक त बच्चा भदौमा जन्मिएको, फेरि जन्मेको नौ दिनपछि शिशुको मृत्यु भएको प्रस्ट देखिन्छ । यी प्रमाणहरूले मलाई फसाउन खोजिएको भन्ने प्रस्ट देखाउँछ ।’ शिक्षिकाले राष्ट्रिय महिला आयोगलगायत निकायलाई सुत्केरी बिदा नदिएको भनी भ्रममा पारेको केसीको भनाइ छ । बरु आफूले विद्यालय सुधार र शिक्षकहरूको मनोमानी कदमविरुद्ध कठोर ढंगले अघि बढेको बदला त्यस्ता कर्मचारी र शिक्षक एकजुट भएर बदला लिन महिलालाई हतियार बनाइएको प्रधानाध्यापकको आरोप छ ।
प्रधानाध्यापकले बिरामी बिदालाई अग्रिम सुत्केरी बिदामा परिणत गर्न नसक्नुका कारणहरूका रूपमा निवेदकको मागबमोजिमको बिरामी बिदा स्वीकृत भई हाजिरी कापीमा जनाइसकेको अवस्था, उपभोग गरिसकेको बिरामी बिदा सुत्केरी बिदामा परिणत गर्न सकिने भन्ने कुनै प्रस्ट कानुनी व्यवस्था नभएको, विद्यालयले आफ्नो तालुक निकायमा सोधपुछ गर्दा समेत यससम्बन्धी कुनै लिखित वा मौखिक निर्देशन नआएको, बिरामी बिदा सञ्चित गर्दा आर्थिक लाभसँग जोडिएका विषय पैसा आउने भएकाले बिरामी बिदालाई बिदा प्रयोगकर्ताको अनुकूलताअनुसार भैपरि बिदा, पर्व बिदा, सुत्केरी बिदा, किरिया बिदा आदि बिदामा परिणत गर्ने अख्तियारी कुनै पनि कार्यालय प्रमुखसँग नभएको सन्दर्भमा अख्तियारको दुरुपयोग हुनेलगायत कारणहरू दर्साएका छन् । तर पछि शिक्षा विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयको को मिति २०७६÷०४÷२९ को च.नं. ५४ को पत्र, शिक्षा विकास तथा समन्वय एकाइ काठमाडौंको मिति २०७६÷०४÷३० को च.नं. २९३ को पत्र र महिला आयोगका सचिवको फोनका आधारमा २०७५ माघ २७ देखि २०७५ फागुन २३ सम्म निवेदकको मागअनुसार नै स्वीकृत भइसकेको बिरामी बिदालाई अग्रिम सुत्केरी बिदामा परिणत गरी २०७६ भदौ १ गते सम्बन्धित लक्ष्मी अर्याललाई पत्रमार्फत विद्यालयले जानकारी गराएको बताए । आफूविरुद्ध राजनीतिक प्रतिशोध साँध्ने हतियारका रूपमा यो प्रकरण बाहिर ल्याए पनि सबै ढंगले मुकाबिला गर्न तयार रहेको उनी बताउँछन् ।