२६ पुष २०७४, बुधबार ०५:५१ बुधवार साप्ताहिक, नयाँबानेश्वर, काठमाण्डौं

जाने बेलामा ऐन मिच्दै नियुक्ति गर्न सक्रिय

काठमाडौं । मन्त्री छाड्ने दिन नजिकिँदै गर्दा संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री जितेन्द्रनारायण देवले सो मन्त्रालयअन्तर्गतका केही संस्थामा नियुक्त गर्ने प्रक्रिया थालेका छन् । आर्थिक रूपले सघाउने व्यक्तिहरूलाई नियुक्त गर्ने गरी उनले बार्गेनिङ पनि गर्न थालेका छन् । त्यसका निम्ति ऐन, कानुन मिच्नसमेत मन्त्री देव तल्लीन छन् ।

लुम्बिनी विकास कोषमा रिक्त रहेको सदस्य–सचिव नियुक्त गर्न मन्त्री देवले विद्यमान ऐनकानुनलाई समेत मिचेका छन् । कोषको सदस्य–सचिव पदपूर्ति गर्नलाई कम्तीमा पनि १५ दिनको सूचना निकालेर मन्त्रिपरिषद्बाट नियुक्त गर्नुपर्ने कानुनी प्रावधान छ । तर, मन्त्री देवले भने ऐन संशोधन नै नगरी सातदिने सूचना निकालेर सदस्य–सचिव नियुक्त गर्ने प्रक्रिया अगाडि बढाएका छन् । मन्त्रालयले निकालेको सूचनाको म्याद गत सोमबार सकिएको छ ।

सदस्य–सचिव नियुक्तिका लागि आवेदन दिन आह्वान गरेपछि पूर्वसदस्य–सचिव अजितमान तामाङ, राजेन्द्र थापा मगरलगायतले दौडधुप बढाएका छन् । पाँच वर्षसम्म विवादास्पद रूपले कोषलाई चलाएका तामाङ त जति पैसा खर्च गर्न पनि तयार रहेको बताइन्छ । उनले झोलामै पैसा बोकेर हिँडेको चर्चा अचेल लुम्बिनी क्षेत्रभित्र चल्ने गरेको छ । त्यस्तै, सदस्य–सचिव बन्न कोषका कर्मचारीहरूले पनि निवेदन दिएका छन् । निवेदन दिनेहरूमा कोषका वरिष्ठ वनस्पति अधिकृत सविर अहमद खाँ, पुरातŒव अधिकृत हिमाल उप्रेती, वरिष्ठ प्रशासनिक अधिकृत ज्ञानिक राई, सूचना अधिकृत हरिध्वज राई, कम्प्युटर अपरेटर किशोर यादव, करारमा कार्यरत संग्रहालय अधिकृत धु्रवनारायण पाण्डेलगायत छन् ।

मन्त्री देवको अध्यक्षतामा आइतबार बसेको कोषको कार्यकारी समितिको बैठकले कोषका बोर्ड सदस्य अमरिका कहाडलाई नियम विपरीत ३ लाख रुपैयाँ दिने निर्णय गरेको छ । यसअघि सदस्य कहाडले ६ लाख रुपैयाँ पाउनुपर्ने भनी कोषमा फाइल पेस गरेका थिए । सो फाइललाई सदर गर्दै तत्कालीन सदस्य–सचिव अजितमान तामाङले ३ लाख रुपैयाँ दिने गरी निर्णय गरेका थिए । निर्णयसँगै कहाडले ३ लाख रुपैयाँ बुझिसकेका छन् । तर, टुंगिसकेको फाइलमा पुनः चलखेल गरी कहाडलाई थप ३ लाख रुपैयाँ दिने निर्णय मन्त्री देवले गरेका छन् ।

मन्त्री देव, मन्त्रालयका सचिव महेश्वर न्यौपाने, नवनियुक्त उपाध्यक्ष अवधेश त्रिपाठी, कामु सदस्य–सचिव सरोज भट्टराईको मिलेमतोमा जापानको सोकियो अर्गनाइजेसनलाई लुम्बिनी गुरुयोजनाभित्र विहार बनाउन दिने निर्णय गरिएको छ । जापानको सो संस्थालाईसन् १९९३ मै विहार बनाउन कोषले स्वीकृति दिएको थियो । तर, निर्धारित समयमा विहार नबनाएपछि २०७० सालमा सो निर्णय रद्द गरिएको थियो । आइतबार बसेको कार्यकारी परिषद्को बैठकले रद्द भएको सो निर्णयलाई उल्टाउँदै सोही संस्थालाई विहार बनाउने अनुमति दिएको छ । त्यस कार्यका निम्ति लाखौं रुपैयाँको बार्गेनिङ भएको बताइन्छ ।

मन्त्री देवले लुम्बिनी गुरुयोजनाभित्र रहेको होटल कासाईको कोठा विस्तार गर्न अनुमति दिँदा पनि लाखौं रुपैयाँ फाइदा लिन पुगेको बताइन्छ । साथै, करारमा रहेका कर्मचारीहरूलाई स्थायी गर्ने गरी कामु सदस्य–सचिव भट्टराईले ती कर्मचारीहरूसित रकम उठाएर मन्त्री देवलाई बुझाएको चर्चा पनि लुम्बिनीमा चल्ने गरेको छ । भट्टराईले मन्त्रालय र लोकसेवा आयोगमा म कुरा मिलाउँछु भनी करारका कर्मचारीसित पैसा उठाएको स्रोतको दाबी छ । २०७० सालमा करारका कर्मचारीलाई स्वतः स्थायी गर्ने प्रक्रिया अगाडि बढाएपछि आयोगले रोकेको थियो ।

मन्त्री देवले तारागाउँ विकास समितिमा पनि विद्यमान ऐन, कानुन मिचेर उपाध्यक्ष नियुक्त गर्न लागेका छन् । कम्तीमा १५ दिनको सूचना जारी गरेर उपाध्यक्ष नियुक्तिका लागि आह्वान गर्नुपर्नेमा मन्त्रालयले सातदिने सूचना निकालेर उपाध्यक्ष नियुक्त गर्न थालेका छन् ।

hfg] a]nfdf P]g ldRb} lgo’lQm ug{ ;lqmo

sf7df8f}+ . dGqL 5f8\g] lbg glhlsFb} ubf{ ;+:s[lt, ko{6g tyf gful/s p8\8ogdGqL lht]Gb|gf/fo0f b]jn] ;f] dGqfnocGtu{tsf s]xL ;+:yfdf lgo’Qm ug{] k|lqmof yfn]sf 5g\ . cfly{s ¿kn] ;3fpg] JolQmx¿nfO{ lgo’Qm ug]{ u/L pgn] afu]{lgª klg ug{ yfn]sf 5g\ . To;sf lglDt P]g, sfg’g ldRg;d]t dGqL b]j tNnLg 5g\ .

n’lDagL ljsf; sf]ifdf l/Qm /x]sf] ;b:o–;lrj lgo’Qm ug{ dGqL b]jn] ljBdfg P]gsfg’gnfO{ ;d]t ldr]sf 5g\ . sf]ifsf] ;b:o–;lrj kbk”lt{ ug{nfO{ sDtLdf klg !% lbgsf] ;”rgf lgsfn]/ dlGqkl/ifb\af6 lgo’Qm ug'{kg]{ sfg’gL k|fjwfg 5 . t/, dGqL b]jn] eg] P]g ;+zf]wg g} gu/L ;ftlbg] ;”rgf lgsfn]/ ;b:o–;lrj lgo’Qm ug]{ k|lqmof cufl8 a9fPsf 5g\ . dGqfnon] lgsfn]sf] ;”rgfsf] Dofb ut ;f]daf/ ;lsPsf] 5 .

;b:o–;lrj lgo’lQmsf nflu cfj]bg lbg cfx\jfg u/]kl5 k”j{;b:o–;lrj clhtdfg tfdfª, /fh]Gb| yfkf du/nufotn] bf}8w’k a9fPsf 5g\ . kfFr jif{;Dd ljjfbf:kb ¿kn] sf]ifnfO{ rnfPsf tfdfª t hlt k};f vr{ ug{ klg tof/ /x]sf] atfOG5 . pgn] emf]nfd} k};f af]s]/ lxF8]sf] rrf{ cr]n n’lDagL If]qleq rNg] u/]sf] 5 . To:t}, ;b:o–;lrj aGg sf]ifsf sd{rf/Lx¿n] klg lgj]bg lbPsf 5g\ . lgj]bg lbg]x¿df sf]ifsf jl/i7 jg:klt clws[t ;lj/ cxdb vfF, k’/ftŒj clws[t lxdfn pk|]tL, jl/i7 k|zf;lgs clws[t 1flgs /fO{, ;”rgf clws[t xl/Wjh /fO{, sDKo’6/ ck/]6/ lszf]/ ofbj, s/f/df sfo{/t ;+u|xfno clws[t w’|jgf/fo0f kf08]nufot 5g\ .

dGqL b]jsf] cWoIftfdf cfOtaf/ a;]sf] sf]ifsf] sfo{sf/L ;ldltsf] a}7sn] sf]ifsf af]8{ ;b:o cdl/sf sxf8nfO{ lgod ljk/Lt # nfv ?k}ofF lbg] lg0f{o u/]sf] 5 . o;cl3 ;b:o sxf8n] ^ nfv ?k}ofF kfpg’kg]{ egL sf]ifdf kmfOn k]; u/]sf lyP . ;f] kmfOnnfO{ ;b/ ub}{ tTsfnLg ;b:o–;lrj clhtdfg tfdfªn] # nfv ?k}ofF lbg] u/L lg0f{o u/]sf lyP . lg0f{o;Fu} sxf8n] # nfv ?k}ofF a’lem;s]sf 5g\ . t/, 6’+lu;s]sf] kmfOndf k’gM rnv]n u/L sxf8nfO{ yk # nfv ?k}ofF lbg] lg0f{o dGqL b]jn] u/]sf 5g\ .

dGqL b]j, dGqfnosf ;lrj dx]Zj/ Gof}kfg], gjlgo’Qm pkfWoIf cjw]z lqkf7L, sfd’ ;b:o–;lrj ;/f]h e§/fO{sf] ldn]dtf]df hfkfgsf] ;f]lsof] cu{gfOh];gnfO{ n’lDagL u’?of]hgfleq ljxf/ agfpg lbg] lg0f{o ul/Psf] 5 . hfkfgsf] ;f] ;+:yfnfO{;g\ !((# d} ljxf/ agfpg sf]ifn] :jLs[lt lbPsf] lyof] . t/, lgwf{l/t ;dodf ljxf/ gagfPkl5 @)&) ;fndf ;f] lg0f{o /2 ul/Psf] lyof] . cfOtaf/ a;]sf] sfo{sf/L kl/ifb\sf] a}7sn] /2 ePsf] ;f] lg0f{onfO{ pN6fpFb} ;f]xL ;+:yfnfO{ ljxf/ agfpg] cg’dlt lbPsf] 5 . To; sfo{sf lglDt nfvf}+ ?k}ofFsf] afu]{lgª ePsf] atfOG5 .

dGqL b]jn] n’lDagL u’?of]hgfleq /x]sf] xf]6n sf;fO{sf] sf]7f lj:tf/ ug{ cg’dlt lbFbf klg nfvf}+ ?k}ofF kmfObf lng k’u]sf] atfOG5 . ;fy}, s/f/df /x]sf sd{rf/Lx¿nfO{ :yfoL ug]{ u/L sfd’ ;b:o–;lrj e§/fO{n] tL sd{rf/Lx¿l;t /sd p7fP/ dGqL b]jnfO{ a’emfPsf] rrf{ klg n’lDagLdf rNg] u/]sf] 5 . e§/fO{n] dGqfno / nf]s;]jf cfof]udf d s’/f ldnfpF5′ egL s/f/sf sd{rf/Ll;t k};f p7fPsf] ;|f]tsf] bfaL 5 . @)&) ;fndf s/f/sf sd{rf/LnfO{ :jtM :yfoL ug]{ k|lqmof cufl8 a9fPkl5 cfof]un] /f]s]sf] lyof] .

dGqL b]jn] tf/fufpF ljsf; ;ldltdf klg ljBdfg P]g, sfg’g ldr]/ pkfWoIf lgo’Qm ug{ nfu]sf 5g\ . sDtLdf !% lbgsf] ;”rgf hf/L u/]/ pkfWoIf lgo’lQmsf nflu cfx\jfg ug'{kg]{df dGqfnon] ;ftlbg] ;”rgf lgsfn]/ pkfWoIf lgo’Qm ug{ yfn]sf 5g\ .